چگونه یک مقاله علمی به سبک APA بنویسیم؟
مولفان:
دکتر احمد علی پور
استاد گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور
دکتر اکبر رضایی
دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور
ناشر:
پیشگفتار مؤلفان
بعد از اجرای پژوهش و گردآوری و تحلیل داده‌ها، وقت آن می‌رسد که گزارش پژوهشی خود را آماده کنید و در اختیار جامعۀ علمی قرار دهید. اگرچه سبک‌های مختلفی برای انتشار نتایج پژوهش‌ها در رشته‌های علمی مختلف وجود دارد، ولی سبک رسمی موردپذیرش برای نگارش مقاله‌های علمی در حوزه علوم رفتاری ”راهنمای نشر انجمن روان‌شناسی آمریکا“ است که با عنوان سبک APA شناخته می‌شود. این راهنما در سال ۱۹۲۹ برای اولین بار با هدف ارتقاء پژوهش و تدوین استانداردهای دقیق برای ارتباط‌های علمی به‌صورت یک جزوه هفت‌صفحه‌ای منتشر شد و تابه‌حال شش بار مورد تجدیدنظر اساسی قرار گرفته است. هدف مؤلفان این کتاب راهنما، گردآوری مجموعۀ ساده‌ای از روش‌ها یا قواعدی بود که سهولت درک نوشته‌های علمی را افزایش دهند. بعدها این سبک مورد استقبال صاحب‌نظران، پژوهشگران و مؤلفان رشته‌های مختلف در حوزۀ علوم رفتاری قرار گرفت و امروزه اکثر ناشران این حوزه در انتشار آثار خود از این سبک تبعیت می‌کنند.
این کتاب یک راهنمای عملی است که در نگارش مقالات علمی کمک می‌کند و اصول، رهنمودها و نمونه‌های گویا برای نوشته‌های با کیفیت بالا ارائه می‌دهد. سبک یکسان و منسجم به ما کمک می‌کند تا نکات و یافته‌های کلیدی مقالات را به‌سرعت پیدا کنیم. قواعد سبک نگارش علمی، ارائۀ کامل اطلاعات ضروری را ترغیب می‌کند و این امکان را می‌دهد تا با دقت یافته‌های خودمان را در اختیار دیگران قرار دهیم. سبک به ما کمک می‌کند تا عناصر کلیدی نتایج کمّی را بیان کنیم، جزئیات مهم طرح‌های پژوهشی خودمان را گزارش کنیم و شرکت‌کنندگان و آزمودنی‌ها را با نهایت دقت توصیف کنیم. این سبک در رعایت قواعد نشانه‌گذاری صحیح، شکل مناسب اعداد در متن و منبع نویسی نیز به ما کمک می‌کند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که این سبک، قواعد و ضوابطی برای ارتباط‌های علمی واضح فراهم می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد که انرژی ذهنی خود را فقط بر روی موضوع پژوهشی خود متمرکز کنیم.
جزییات زیادی در مورد این سبک وجود دارد که لازم است یاد بگیرید ولی یادگیری آن‌ها خیلی دشوار نیست. این کتاب قواعد و دستورالعمل‌های سبک APA را برای استفاده ساده‌سازی کرده است. در این کتاب راهنما فقط نکات بسیار کاربردی از آخرین ویرایش کتاب راهنمای نشر ۲۹۰ صفحه‌ای انجمن روان‌شناسی آمریکا (ویرایش ششم) ارائه شده است. برای آگاهی بیشتر از جزئیات این سبک به کتاب اصلی و همچنین ترجمۀ فارسی آن که در ایران با عنوان ”راهنمای نگارش و نشر مقاله علمی“ توسط انتشارات ارجمند چاپ شده است، مراجعه کنید (مترجمان کتاب اصلی چاپ ارجمند مؤلفان این اثر هستند).
در نگارش این کتاب علاوه بر کتاب اصلی راهنمای نشر APA، از سایر کتاب‌های مرتبط نیز استفاده شده است. در بیان اصطلاحات فنی تلاش شد تا حد امکان از اصطلاحات رایج در بین صاحب‌نظران استفاده شود. امیدوارم این اثر نیز مانند آثار قبلی مؤلفان موردتوجه استادان، دانشجویان و پژوهشگران محترم قرار گیرد. در پایان از مدیر محترم انتشارات نسل نواندیش و همکاران ایشان به خاطر فراهم آوردن امکانات لازم برای چاپ سریع کتاب تشکر می‌کنیم.
دکتر احمد علی‌پور
دکتر اکبر رضایی
آبان ۱۳۹۸
فهرست مطالب
پیشگفتار مؤلفان
فصل ۱ مقاله‌های علمی و استانداردهای اخلاقی و حقوقی نشر
انواع مقاله‌ها
مقاله‌های تجربی
مقاله‌های مروری
مقاله‌های نظری
مقاله‌های روش‌شناختی
مقاله‌های حاصل از مطالعات موردی
استانداردهای اخلاقی و حقوقی نشر
تضمین دقت و صحت دانش علمی
حمایت از حقوق و رفاه شرکت‌کنندگان در پژوهش
حمایت از حقوق مالکیت معنوی
فصل ۲ ساختار و محتوای مقالۀ علمی به سبک APA
عنوان مقاله
نام مؤلف (مؤلفان) و وابستگی سازمانی
چکیده
مقدمه
روش
شرکت‌کنندگان یا آزمودنی‌ها
دستگاه‌ها یا ابزارهای اندازه‌گیری
طرح پژوهش
نتایج (یافته‌ها)
بحث
منابع
پیوست‌ها
خود داوری مقالۀ علمی
فصل ۳ تهیه و نمایش جدول‌ها و شکل‌ها
جدول‌ها
شمارۀ جدول‌ها
ایجاز در جدول‌ها
چیدمان جدول
رابطۀ جدول‌ها و متن
ارتباط بین جدول‌ها
عنوان جدول
عناوین داخل جدول
بدنۀ جدول
فاصله‌های اطمینان در جدول‌ها
یادداشت‌های جدول
خط‌کشی جدول‌ها
نمایش داده‌ها در انواع خاصی از جدول‌ها
شکل‌ها
اصول تهیه و استفاده از شکل
انواع شکل‌ها
استانداردهای شکل‌ها
فهرست علائم و اختصارات و شرح شکل‌ها
فصل ۴ شیوه‌های استناد کردن و نقل‌قول
استناد به منابع در متن
استناد به یک اثر دارای یک مؤلف
استناد به یک اثر دارای دو تا پنج مؤلف
استناد به آثار دارای شش مؤلف
استناد به آثار دارای هفت مؤلف یا بیشتر
استناد به آثاری که به نام سازمان‌ها، انجمن‌ها و … به چاپ می‌رسند
استناد به آثاری که نام خانوادگی مؤلفان آن‌ها یکسان است
استناد به آثار زیر چاپ
استناد به آثار ترجمه‌شده
استناد به منابع الکترونیکی
استناد به منابع دست‌اول و دست‌دوم
استناد به دو یا چند اثر در داخل یک پرانتز
استناد به ارتباط‌های شخصی
نقل‌قول
نقل‌قول مستقیم
نقل‌قول‌های مستقیم مطالب آنلاین (برخط) بدون شمارۀ صفحه‌بندی
دقت نقل‌قول‌ها
تغییراتی در متن نقل‌قول که نیاز به توضیح ندارد
تغییراتی در متن نقل‌قول که نیاز به توضیح دارد
استنادهای داخل نقل‌قول‌ها
فصل ۵ فهرست منابع پایانی به سبک APA
مقاله‌های چاپ‌شده در نشریات دوره‌ای (فصلنامه‌ها و مجله‌های تخصصی)
مقالۀ مجله‌های تخصصی
مقالۀ مجلۀ دارای DOI، انتشار آنلاین پیش‌ازچاپ
مقاله‌هایی که تنها در نشریه‌های اینترنتی موجودند
مقالۀ مجله با بیش از هفت مؤلف
مقالات مجلۀ دارای DOI، با بیش از هفت مؤلف
چکیدۀ مقاله به‌عنوان منبع اصلی
کتاب‌ها
کتاب
نسخۀ الکترونیکی کتاب
کتاب ویراستاری‌شده
فصلی از یک کتاب
نام گروه‌ها (نهادها، سازمان‌ها، انجمن‌ها و …) به‌جای مؤلف
کتاب‌های ترجمه‌شده
نشریه‌های غیرتخصصی مانند ماهنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها، خبرنامه‌ها و روزنامه‌ها
مقاله خبرنامه با یک مؤلف
مقاله خبرنامه با صفحات ناپیوسته
مقاله خبرنامه، بدون مؤلف
مقاله روزنامه
مقاله روزنامۀ آنلاین
دائره‌المعارف‌ها و فرهنگ‌ها
کتاب مرجع
کتاب مرجع غیر انگلیسی که عنوان آن به انگلیسی ترجمه شده است
مدخل در یک اثر مرجع آنلاین
مدخل یک اثر مرجع، بدون مؤلف یا ویراستار
مدخل یک اثر مرجع آنلاین، بدون مؤلف یا ویراستار
همایش‌ها، نشست‌ها و . . .
کتاب‌هایی که حاوی مجموعۀ چکیده‌ها یا خلاصۀ مقالات هستند
ارائه به‌صورت سخنرانی در کنفرانس‌ها یا دیگر همایش‌ها و نشست‌ها
چکیدۀ مقالۀ کنفرانس که به‌صورت آنلاین بازیابی شده است
ارائۀ پوستر در کنفرانس‌ها یا دیگر همایش‌ها و نشست‌ها
نشست در یک کنفرانس یا دیگر همایش‌ها و گردهمایی‌ها
گزارش‌های منتشرشده به‌صورت منظم و آنلاین
گزارش‌های منتشرشده به‌صورت کتاب
رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد
رساله یا پایان‌نامه‌های منتشرنشده
پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، از یک پایگاه اطلاعاتی
رسالۀ دکتری، از پایگاه اطلاعاتی مؤسسه‌ها
رسالۀ دکتری، از وب‌سایتها
منابع اینترنتی
سایت اینترنتی با چندین صفحۀ مختلف
صفحات وبلاگ
نمونه‌هایی از انواع مختلف منابع همراه با دستورالعمل‌های منبع نویسی
فهرست منابع
References
فصل ۶ نشانه‌گذاری
فاصلۀ بعد از علائم نشانه‌گذاری
نقطه
ویرگول
نقطه‌ویرگول
دونقطه روی‌هم
خط فاصلۀ کوتاه یا هایفن
خط فاصلۀ بلند یا دَش
گیومه
علامت‌های دو یا یک‌گیومه
پرانتز
کروشه
خط کج
فصل ۷ فوت‌وفن‌های سبک APA
نوشتن اعداد
اعدادی که با رقم نوشته میشوند
اعدای که با حروف نوشته میشوند
ترکیب ارقام و حروف برای بیان اعداد
کسرهای اعشاری
اعداد رومی
ویرگول در اعداد
جمع اعداد
آماره‌ها، نمادهای ریاضی و آماری
انتخاب روش ارائۀ مؤثر
منابع آماره‌ها
فرمول‌ها
آماره‌ها در متن
نمادهای آماری
فاصله‌گذاری، تراز بندی، و نشانه‌گذاری
علائم اختصاری
کاربرد علائم اختصاری
توضیح علائم اختصاری
علائم اختصاری که به‌صورت کلمه پذیرفته شده‌اند
علائم اختصاری که اغلب در نشریات APA مورداستفاده قرار می‌گیرند
اختصارهای فارسی
اختصارهای لاتین
اختصارهای علمی
دیگر علائم اختصاری
شکل جمع علائم اختصاری
علائم اختصاری در ابتدای جمله
حروف ایتالیک
کاربرد حروف ایتالیک
کاربرد حروف بزرگ
کلمات ابتدای جمله
کلمات اصلی در عناوین و سرتیترها
اسامی خاص و نام‌های تجاری
اسم‌هایی که قبل از اعداد یا حروف می‌آیند
عنوان آزمون‌ها
اسامی شرایط یا گروه‌های یک آزمایش
اسامی عامل‌ها، متغیرها، و اثرها
فهرست منابع
پیوست‌ها:
پیوست ۱: نمونۀ مقاله علمی به زبان فارسی
پیوست ۲: نمونۀ مقاله علمی به زبان انگلیسی
