فراتحلیل در اصل مطالعه در مورد مطالعات است. این برای به دست آوردن نتیجه یکپارچه استفاده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، محقق مطالعات قبلی را که پیرامون یک موضوع منتشرشده‌اند، مرور می‌کند، سپس نتایج مختلف را تحلیل می‌کند تا روند کلی را در طول مطالعات پیدا کند. می‌توان از آن در روانشناسی، پزشکی عمومی یا مطالعات درمان‌های خاص استفاده کرد.
چرا فراتحلیل مهم است؟
با مطالعات جدید که در سراسر جهان به‌طور مداوم منتشر می‌شود، میزان تحقیقات روانشناسی موجود بسیار زیاد است.
فراتحلیل به این دلیل مفید است که اطلاعات را خلاصه می‌کند. فراتحلیل از چند اصل کلی پیروی می‌کند:
- به‌صورت نظام‌دار انجام می‌شود
- از معیارهای خاصی پیروی می‌کند
- حاوی مجموعه‌ای از نتایج است
- مبتنی بر تحلیل‌های کمی است
این بررسی، نتیجه‌گیری‌ها و روندهای مهمی را ارائه می‌دهد که بر تحقیقات آینده، تصمیمات سیاست‌گذاران در حوزه روانشناسی تأثیر می‌گذارد.
اهداف اصلی
همان‌طور که اکنون می‌دانید، فراتحلیل خلاصه‌ای از نتایج یکپارچه‌شده است که به دلیل تفاوت‌های آن‌ها مورد تحلیل قرارگرفته‌اند. اهداف دیگر این نوع بررسی بالینی عبارت‌اند از:
- ارزیابی اثرات در زیرمجموعه‌های مختلف شرکت‌کنندگان
- ایجاد فرضیه‌های جدید برای الهام بخشیدن به مطالعات بالینی آینده
- غلبه بر محدودیت‌های اندازه نمونه کوچک
- تأیید معنی‌داری آماری
فراتحلیل اندازه نمونه را افزایش می‌دهد
یکی از دلایل اهمیت فراتحلیل این است که اندازه نمونه‌های کوچک در بسیاری از مطالعات تحقیق بسیار رایج است.
استفاده از حجم نمونه بزرگ، به منابع بیشتری، ازجمله بودجه و نیروی انسانی نیاز دارد. هنگامی‌که پروژه‌های پژوهشی تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌کنندگان را مطالعه نمی‌کنند، نتیجه‌گیری روا و پایا دشوار خواهد بود.
فرا مطالعات به ما کمک می‌کنند تا بر مسئله اندازه نمونه‌های کوچک غلبه پیدا کنیم، زیرا مطالعات متعدد را در یک حوزه موضوعی مشخص موردبررسی قرار می‌دهد.
تأیید معنی‌داری آماری
فراتحلیل همچنین می‌تواند به تأیید معنی‌داری آماری در بین مطالعاتی که به نظر می‌رسد نتایج متناقضی دارند، کمک کند.
وقتی بسیاری از مطالعات را به‌یک‌باره موردتوجه قرار می‌دهید، معنی‌داری آماری تعیین‌شده بسیار بزرگ‌تر از تنها یک مطالعه است. این مهم است زیرا معنی‌داری آماری روایی تفاوت‌های مشاهده‌شده را افزایش می‌دهد. این باعث افزایش پایایی اطلاعات می‌شود.
مزایا
فراتحلیل مزایای بی‌شماری نسبت به مطالعات فردی دارد. این شامل توان آماری بیشتر و توانایی بیشتر برای برون‌یابی به جامعه بزرگ‌تر است. آن‌ها همچنین مبتنی بر شواهد تلقی می‌شوند.
معایب
اگرچه فراتحلیل یک ابزار تحقیقاتی قدرتمند است، ولی معایبی نیز دارد. این می‌تواند یک تلاش دشوار و وقت‌گیر برای یافتن همه مطالعات مناسب برای بررسی باشد. فراتحلیل همچنین به مهارت‌ها و فن‌های آماری پیچیده‌ای نیاز دارد.
چرا فراتحلیل بحث‌برانگیز است
گرچه محققان تأیید می‌کنند که فراتحلیل ابزاری مؤثر است، اما این مناقشات در مورد روشی است که پژوهشگران از آن استفاده می‌کنند. پیروی از اصول فوق برای نتیجه‌گیری روا و پایا بسیار مهم است.
متخصصان هشدار می‌دهند که حتی انحرافات جزئی از پروتکل می‌تواند نتایج گمراه‌کننده و سوداری ایجاد کند. علاوه بر این، پس از تکمیل و بررسی داوران همکار، برخی از فراتحلیل‌ها ثابت شده‌اند که نامناسب و غیرمجاز هستند.
انواع سوداری
فراتحلیل سودار می‌تواند نتایج گمراه‌کننده‌ای ایجاد کند.
سه نوع اصلی تعصب عبارت‌اند از:
۱٫ سوداری انتشار. مشکل اینجاست که مطالعات «مثبت» به‌احتمال‌زیاد چاپ می‌شوند.
۲٫ جستجوی سودار. جستجوی مطالعات می‌تواند نتایج سودار به‌صورت ناخواسته به دنبال داشته باشد. این شامل استفاده از مجموعه‌ای ناقص از کلمات کلیدی یا استراتژی‌های مختلف برای جستجوی پایگاه‌های داده است. همچنین موتور جستجوی مورداستفاده می‌تواند عامل سودار باشد.
۳٫ سوداری در انتخاب. محققان باید معیارهایی را برای انتخاب از لیست طولانی مطالعات بالقوه که در فراتحلیل گنجانده می‌شوند، به‌منظور اطمینان از نتایج غیر سودار تعیین کنند.
نویسنده: کریستالین سالترز پدنولت
مترجم: دکتر اکبر رضایی
