یادگیری زود خواندن می‌تواند نشانه استعداد در کودکان باشد

ترجمه: سعیده یعقوب لو – دانشجوی ارشد روانشناسی تربیتی ۹۹

وقتی کودکان در سنین کمتری یاد می‌گیرند که بخوانند، باعث می‌شود که بسیاری از افراد سؤال کنند آیا خواندن زودهنگام نشانه بااستعداد بودن کودک است؟

اما آیا این درست است؟

برای موفقیت در مدرسه و زندگی، سواد خواندن و نوشتن لازم است، بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از والدین سخت تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که فرزندان آن‌ها هر چه زودتر خواندن را یاد بگیرند.

بعضی از والدین دی‌وی‌دی و فلش کارت‌ها را می‌خرند و شروع می‌کنند به آموزش خواندن به کودکانشان. بیشتر آن‌ها تقریباً از روزی که نوزاد تازه متولد شده و از بیمارستان به خانه می‌آورند به آن‌ها یاد می‌دهند که بخوانند.

رشد شناختی

برای درک اینکه چرا و چگونه زود خواندن نشانه استعداد باشد، می‌خواهیم در مورد رشد شناختی کودکان بیشتر بدانیم. بیشتر معلمان با نظریه پیاژه در مورد این پیشرفت آشنا شده‌اند ولی بسیاری از والدین باور ندارند که فرزندانشان می‌توانند کارهای بیشتری نسبت به سایر کودکان در همان سن انجام دهند.

به‌عنوان‌مثال: طبق گفته پیاژه کودکان در تفکر عینی مرحله عملیاتی (۶- ۱۱) سالگی می‌توانند منطقی به چیزهای ملموس فکر کنند، چیزهایی را که می‌توانند ببینند یا لمس کنند، اما هنوز نمی‌توانند منطقی در مورد مفاهیم انتزاعی که شامل مفاهیم هستند، فکر کنند. مثل عشق، آرامش و زندگی.

اما والدین بچه‌های با استعداد می‌دانند که ممکن است فرزندانشان حتی قبل از ۶ سالگی درباره این مسائل و مفاهیم فکر منطقی کرده باشند.

رشد زبان

گام بعدی برای درک اینکه چگونه زود خواندن می‌تواند نشانه استعداد باشد، درک روش یادگیری کودکان است. نیازی نیست که کودکان به‌طور رسمی چگونه صحبت کردن را یاد بگیرند. یادگیری یک زبان به چیزی بیش از مواجهه با زبان احتیاج ندارد. این فقط به این معنی است که کودک باید حرف مردم را بشنود و مردم با او صحبت کنند. این پیشرفت یک روند معمول را دنبال می‌کند و کودکان در سراسر جهان نیز فرآیند مشابهی را دنبال می‌کنند.

کودکان با استعداد و رشد زبان

بیشتر کودکان از الگوی مشابه رشد زبان برخوردار هستند و مراحل مشابهی را پشت سر می‌گذارند؛ اما کودکان با استعداد ممکن است این مراحل را با سرعت بیشتری نسبت به سایر کودکان رد کنند. یا ممکن است به نظر برسد که برخی از مراحل را پشت سر نمی‌گذارند، هرچند به‌احتمال‌زیاد آن‌ها به‌سادگی در مراحل مختلف پیشرفت می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال: یک کودک بااستعداد ممکن است تا دوسالگی صحبت نکند اما سپس با جملات کامل صحبت کند.

مهم‌تر از همه، برخی از کودکان بااستعداد در این مراحل با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کنند. شاید مدت‌ها قبل از این‌که هم سن و سالانشان این کار را انجام می‌دادند کودکان بااستعداد با جملات کامل‌تری صحبت می‌کردند.

چگونه کودکان خواندن یاد می‌گیرند؟

یادگیری زبان، حتی با سرعت پیشرفته، یک‌چیز است، اما یادگیری خواندن در کل چیز دیگری است. یادگیری صحبت کردن یک مهارت طبیعی است درحالی‌که یادگیری خواندن، مهارتی است که باید آموزش داده شود.

خواندن نه‌تنها لازم است آموزش داده شود، بلکه مغز باید رشد کافی داشته باشد تا کودک بتواند مهارت را یاد بگیرد. کودک تا زمانی که عضلاتش به‌اندازه کافی رشد نکند، نمی‌تواند راه رفتن را بیاموزد.

ما می‌توانیم از کودکی از او حمایت کنیم و به او کمک کنیم راه رفتن را بیاموزد، اما تا زمانی که عضلات او به‌اندازه کافی قوی نشود، خودش قادر به انجام این کار نخواهد بود.

 در مورد خواندن هم همین‌طور است، ما می‌توانیم به کودک کمک کنیم کلمات را حفظ کند، اما تا زمانی که مغز او رشد کافی نداشته باشد، او قادر به خواندن نیست.

نقش حافظه در خواندن

اولین چیزی که مردم وقتی به حافظه و خواندن فکر می‌کنند، ممکن است به ذهنشان بیاید این است که کودکان باید الفبا را حفظ کنند و کلمات را حفظ کنند. بااین‌حال، این فقط آغاز کارهایی است که کودکان برای یادگیری نحوه خواندن باید انجام دهند.

یادگیری الفبا و اصوات حروف فقط آغاز کار است.

حتی به خاطر سپردن کلمات، واقعاً کافی نیست که کودک به یک خواننده روان تبدیل شود.

یک خواننده باید بتواند آنچه را که در ابتدای جمله قبل از رسیدن به انتهای جمله می‌خواند، آنچه را که در ابتدای یک پاراگراف می‌خواند قبل از رسیدن به انتها و غیره به یاد بیاورد که به رشد کافی حافظه کوتاه‌مدت و فعال نیاز دارد.

خواننده خودآموخته

روشن است که مغز کودک باید به‌اندازه کافی بالغ شده باشد وگرنه او قادر به روان خواندن نخواهد بود و این توانایی به چیزی بیش از حفظ کردن نیاز دارد و نیاز به توانایی درک معنی کلمات، جملات، پاراگراف‌ها و کل داستان دارد.

 مهارت خواندن در هنگام آموزش به‌طور رسمی مهارت دشواری است که بسیاری از کودکان وقتی در کلاس سوم هستند، به‌سختی می‌توانند به تسلط برسند. اگر کودکی قبل از پنج‌سالگی با آموزش، به خواندن تسلط پیدا کند، احتمال باهوش بودن کودک زیاد است، زیرا مغز او باید به بلوغ کافی رسیده باشد. اما اگر کودکی بدون هیچ دستورالعملی رسمی خود را آموزش داده باشد، واقعاً هیچ سؤالی در مورد استعداد وی نمی‌تواند وجود داشته باشد و او واقعاً بااستعداد است.